Prawym Sierpowym

wikipedia.org.pl

Zmienne losy czyli smoleńska brama do Wielkiego Księstwa

Już w roku 1613 sejm uchwalił Ordynacyję województwa smoleńskiego potwierdzającą powrót Smoleńszczyzny do Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz ustalająca organizację administracji z wojewodą smoleńskim na czele. W roku 1620 sejm postanowił o oddaniu odzyskanych ziem w zarząd królewiczowi Władysławowi. Nie sprzyjało to jednak dobrej organizacji administracji. Dochodziło do dublowania kompetencji urzędniczych a chaos potęgowało istnienie dawnych instytucji z okresu panowania moskiewskiego. Trudności wzmagały pustki w skarbie państwowym. Pomimo tych okoliczności król Zygmunt chcąc wzmocnić dalekie rubieże kresowe wyniszczone wieloletnią wojną rozpoczyna akcję kolonizacyjną w wyniku której przybywają na Smoleńszczyznę liczni osadnicy z całej Rzeczypospolitej. Wojewoda smoleński Aleksander Gosiewski wzmocnił wały obronne Smoleńska dobudowując imponującą pięciobastionową tzw. fortalicję zygmuntowską. Smoleńszczyzna staje się kresową, najdalszą rubieżą zachodniej, łacińskiej cywilizacji. (continue reading…)

IPN BU 0904-489

Jest styczeń 1983 roku. Ciechanów. Przed murem kościoła farnego ktoś stawia brzozowy krzyż z biało-czerwoną tabliczką. Na murze kościelnym widać napis „Solidarność”. Nie mijają trzy tygodnie, gdy na cmentarzu przy ulicy Płońskiej pojawia się kolejny brzozowy krzyż, tym razem z tekstem „W hołdzie ofiarom Katynia”. W celu wykrycia inicjatorów i wykonawców tej akcji ciechanowska Służba Bezpieczeństwa (SB) natychmiast wszczyna sprawę operacyjnego rozpracowania pod kryptonimem „Krzyżowcy”.

Wszystko zaczęło się rankiem 7 stycznia 1983 roku. Na ulicy ks. Piotra Ściegiennego, około czterech metrów od kościelnego muru, zauważono brzozowy krzyż z biało-czerwoną tabliczką w kształcie mapy Polski. Na tabliczce widniały daty: 1970, 1980, 1981. Krzyż przyozdobiony był szarfą w barwach narodowych. Wokół krzyża świeczki i wiązanki kwiatów. W tym skromnym i pięknym znaku władze dostrzegły jednak wielkie zagrożenie.To był wszak symbol religijny postawiony poza ścisłym obrębem kościoła, zawierał symbolikę patriotyczną i odnosił się do ostatnich wielkich wydarzeń narodowych: masakry robotników na Wybrzeżu, wielkiego dziesięciomilionowego ruchu „Solidarności” oraz wprowadzenia stanu wojennego. Krzyż stanowił wyraźny znak odradzania się nastrojów opozycyjnych po wielkiej traumie jaką był stan wojenny z lat 1981-83. (continue reading…)