Prawym Sierpowym

Tu i ówdzie można przeczytać, że trzyczęściowa powieść Zofii Kossak-Szatkowskiej „Dziedzictwo” to saga rodziny Kossaków. Nic bardziej mylnego i nic bardziej spłycającego przesłanie tego ważnego i obszernego dzieła.

Opowieść zaczyna się w roku 1848 w majątku Siąszyce w Kaliskiem, gdzie dorasta Zofia Gałczyńska, przyszła żona Juliusza Kossaka. Po latach syberyjskiej katorgi wraca do kraju ojciec Zofii – Wojciech. Odmieniony doświadczeniem zsyłki, staje się sceptyczny wobec działań konspiracyjnych, wierząc w budowanie polskiej siły codzienną pracą, uświadamianiem chłopów, troską o polską kulturę i oświatę. Uwalnia się również od sztywnych konwenansów, zakorzenionych w mentalności bezkrytycznie zapatrzonej w kulturę francuską. Wspiera swoją piękną i niepokorną córkę, która dokonując mezaliansu, poślubia ubogiego, ale uzdolnionego malarza Juliusza. Nowożeńcy wyjeżdżają do Paryża, by po pięciu latach wrócić do Warszawy, buntującej się w przedpowstańczych manifestacjach wobec przemocy rosyjskiego zaborcy. (continue reading…)

Bez tej książki nie sposób zrozumieć losów Polski w XX wieku. Pomnikowe dzieło polskiej literatury, które wciąż nie odzyskało należnej mu popularności po okresie PRL. Pożoga Zofii Kossak pozostaje książką do odkrycia.

To był naprawdę mocny debiut. Zofia Kossak-Szczucka opublikowała w 1922 roku wstrząsające wspomnienia z pogromu polskich dworów w okresie rewolucji bolszewickiej. Książka, nosząca podtytuł Wspomnienia z Wołynia 1917-1919, zyskała w okresie międzywojennym dużą popularność, a Zofię Kossak uczyniła sławnym i uznanym twórcą. Jeszcze wiele lat później, pomimo aktywnej działalności literackiej, znana była głównie jako autorka Pożogi. (continue reading…)