Prawym Sierpowym

ipn.gov.pl

Po bardzo udanym poprzednim numerze Biuletynu IPN o „Operacji polskiej” NKWD z lat 1937-1938, zespół redakcyjny przygotował tym razem numer poświęcony losom Górnego Śląska w XX wieku.

Tym tematem, po raz pierwszy odnoszącym się do konkretnego regionu Polski, IPN pozytywnie mnie zaskoczył. Otrzymaliśmy bowiem swoiste kompendium wiedzy o dziejach Górnego Śląska w okresie II Rzeczpospolitej, w czasie zbrodniczej niemieckiej okupacji oraz w okresie komunizmu, z uwzględnieniem podziemia niepodległościowego na tych terenach oraz społecznego oporu w latach późniejszych, w tym „Solidarności”.

(continue reading…)

Choć od obchodów 15 sierpnia minęło już trochę czasu to chciałbym podzielić się z naszymi Czytelnikami kilkoma refleksjami dotyczącymi tego święta.

Przyznam się szczerze, że bardzo lubię tę datę. Jest to bowiem zarówno kościelna uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jak i Święto Wojska Polskiego, ustanowione na cześć zwycięstwa nad bolszewikami w Bitwie Warszawskiej w roku 1920. To święto łączy więc w sobie ziemskie dzieje naszej Ojczyzny z katolicką wiarą i z przekonaniem o wielkiej roli Opatrzności w naszych dziejach, zwłaszcza w sytuacjach tak przełomowych i dramatycznych jak najazd bolszewicki w roku 1920. Święto Wojska Polskiego przywołuje wreszcie całe ponadtysiącletnie dzieje polskiej wojskowości, a więc w praktyce całej naszej historii. Można rzec – jest tu wszystko co najważniejsze dla naszej wspólnoty. (continue reading…)

polskieradio.pl

Dużo się narzeka, że media publiczne pod rządami Prawa i Sprawiedliwości nie są takie jak być powinny. Za mało profesjonalne, za mało radykalne czy wręcz przeciwnie: za bardzo propagandowe. Pewnie w każdym z tych argumentów jest trochę racji. Ja chciałbym zwrócić uwagę na to co jest dobre a co jest niestety słabo zauważane. (continue reading…)

ipn.gov.pl

Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął właśnie kolejną akcję edukacyjną. Tym razem w temacie niemal całkowicie zapomnianym a dotyczącym tysięcy naszych rodaków.

Historia nie jest sprawiedliwa a nasza pamięć jest subiektywna i ulotna. I to pomimo tego, że wydaje się nam, że staramy się zachować dla potomności to co najważniejsze i najcenniejsze. Ale jesteśmy tylko ludźmi. Tak wiele mówi się o Żołnierzach Niezłomnych, tak wiele naucza się o zbrodni katyńskiej. I bardzo dobrze. Ale ciągle za mało mówimy o tych, którzy Niezłomnym pomagali i którzy za to cierpieli. Te tysiące zwykłych, prostych ludzi. Ich ofiara jest ciągle w dużej mierze bezimienna. Podobnie Katyń jako symbol sowieckiej zbrodni na polskich jeńcach jest już trwałym elementem naszej pamięci. Tymczasem kilka lat przez mordem katyńskim, w latach 1937-1938, zginęło w Związku Sowieckim może nawet dziesięć razy tyle naszych rodaków co w mordzie katyńskim. I dopiero w ostatnich latach powoli sprawa ta zaczyna być nagłaśniana. (continue reading…)

ipn.gov.pl

W ogniu politycznych walk, demonstracji i palonych świeczek umyka nam uwaga o tym, że gdzieś w ciszy na zapleczu dobrej zmiany odbywa się skuteczna i systematyczna praca. To właśnie ta praca może zdecydować o przyszłości Polski, tak jak kiedyś zdecydowała o tym codzienna praca organiczna polskich patriotycznych elit. Czy są to górnolotne słowa? Być może. Ale takie mam właśnie wrażenie, gdy obserwuję systematyczną pracę Instytutu Pamięci Narodowej z prezesem Jarosławem Szarkiem czy też niedawno powołanego Wojskowego Biura Historycznego kierowanego przez Sławomira Cenckiewicza. Ostatnio wydany przez te instytucje album Generał Józef Haller 1873–1960 jest tego najlepszym dowodem. Ktoś powie: drobna rzecz. Ale właśnie z takich drobnych rzeczy, robionych stale i systematycznie, rodzą się najlepsze efekty. (continue reading…)

wikipedia.com

Drugie z kolei dzieło, które chciałbym przedstawić – Palus sarmatica, jest zupełnie innym ujęciem tego samego, staropolskiego tematu. Krzysztof Koehler, jego autor, to pracownik Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, dawny dyrektor TVP Kultura, a obecnie zastępca dyrektora Instytutu Książki. Podobnie jak Jacek Kowalski, jest człowiekiem wielu profesji: powieściopisarzem, poetą, historykiem literatury, ale przede wszystkim wielkim znawcą i wielbicielem sarmackiej kultury. We współpracy z Muzeum Historii Polski założył internetowy blog Palus sarmatica, gdzie znajduje się całe mrowie zagadnień staropolskich. Na bazie zgromadzonych tam haseł zredagował ich formę książkową. Tak pisze we wstępie o swojej publikacji: [to] wybór haseł najlepszych z najlepszych podległych redakcji dogłębnej i kilkukrotnej, a dodatkowo, jak to się dzisiaj mówi, bonus – pierwsze chyba w kraju takie wydanie tekstowe: uwspółcześnienie cytatów z literatury szlacheckiej pod gusta i nawyki językowe współczesnego człowieka dopasowane. (continue reading…)

wikipedia.pl

To prawda. W historycznych debatach, obchodach i sporach ostatnich lat dominują wydarzenia wieku XX. Jest to naturalne z uwagi na skalę wypadków tego czasu i rangę wciąż jeszcze nierozpoznanych spraw. Z upływem lat coraz częściej jednak stawiany jest postulat podróży w głąb naszych dziejów, w kierunku dziedzictwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów, tej szlacheckiej, sarmackiej, polsko-litewskiej.  

Nie trzeba daleko się rozglądać by zauważyć, że zainteresowanie dziedzictwem I Rzeczpospolitej z roku na rok wzrasta i podobnie jak w przypadku fenomenu Żołnierzy Wyklętych, jest trendem oddolnym, wychodzącym najczęściej od młodego pokolenia żądnego klarownych idei oraz wzorców . Od lat wielką popularnością cieszy się husaria, co widać chociażby w Internecie na portalach społecznościowych, czy coraz okazalsze rekonstrukcje historyczne z tego okresu (choć nie tak liczne jak te dotyczące XX wieku). W ostatnim jednak czasie sformułowano postulat by popularyzację dziedzictwa I Rzeczpospolitej włączyć w program obchodów stulecia odzyskania niepodległości planowany na rok 2018.  Polska historia nie liczy sto lat, Polska nie ma sto lat niepodległości, Polska ma ponad 1050 lat swojej historii i ta historia jest tak bogata w elementy polityczne, że warto je przypomnieć w roku 2018, żebyśmy nie pomylili setnej rocznicy odzyskania niepodległości ze stuleciem Polski – stwierdził nie tak dawno prof. Andrzej Nowak (cytat za: wpolityce.pl). Szczęśliwie w ostatnim czasie na rynku wydawniczym pojawiły się dwie książki znanych naukowców zafascynowanych dziedzictwem Sarmacji, którzy postanowili w przystępnej i lekkiej a nawet żartobliwej formule przybliżyć czytelnikom ten piękny i zapomniany a jakże mocno zafałszowany obszar naszych dziejów. (continue reading…)

Każdy kolejny numer Reduty to coraz większy kredyt zaufania zaciągnięty przez naszą redakcję u P.T. Czytelników. Dlatego staramy się w miarę regularnie spłacać powzięte zobowiązania, co kilka miesięcy przygotowując nowe wydanie. I oto właśnie nadszedł ten moment, kiedy możemy się z Państwem spotkać. Dotychczas poruszaliśmy kluczowe zagadnienia z historii Polski, które zapewne udało nam się ledwie musnąć, ale robiliśmy to z premedytacją, chcąc zwrócić uwagę, jak wiele jest ciągle do odkrycia w lokalnej historii stanu wojennego, komunistycznych represji, Kościoła, „Solidarności”, Żołnierzy Niezłomnych. Sięgaliśmy nawet do czasów niemieckiej okupacji i jeszcze dalej – niepodległościowej walki lat 1914-1920. Jeżeli kogoś zainspirowaliśmy do własnych poszukiwań, badań itp. (a mamy takie sygnały), poczytujemy to sobie za największy nasz sukces. (continue reading…)

wikipedia.com

Podejmując w 1972 roku współpracę z Amerykanami Kukliński miał świadomość, że ryzykował własnym życiem. Żeby uczynić swoją misję bardziej skuteczną, rozpoczął szereg działań maskujących, w których kreował swój wizerunek jako szczerego i lojalnego komunisty. W tym celu Kukliński kontynuował, podjętą jeszcze w latach 60., współpracę z kontrwywiadem Wojskowej Służby Wewnętrznej, budował silną pozycję i uznanie wśród kadry dowódczej Armii Radzieckiej. W celu neutralizacji działań kontrwywiadu wojskowego, zbudował system koleżeńskich i przyjacielskich relacji z kadrą dowódczą LWP, w tym z Czesławem Kiszczakiem. Z kolei dla zamaskowania przekazu informacji w skrzynkach kontaktowych, wykreował swoją legendę kobieciarza, który wywozi kochanki za miasto. (continue reading…)

google.com

Latami przyklejałem na wielkich sztabowych mapach symbole grzyba atomowego: niebieskie tam, gdzie uderzenia miały paść z Zachodu, czerwone tam, gdzie miały paść nasze […]. Nie mogłem nie myśleć co te grzybki oznaczają. Musiałem na tych mapach rysować długie warkocze, które oznaczały strefy skażeń promieniotwórczych, mających zagrodzić Armii Radzieckiej drogę do serca Europy. Jeden taki warkocz układał się na linii Wisły […]. Tam miały pójść uderzenia powyżej jednej megatony, przecinające Polskę na pół. A drugi taki warkocz wyznaczyłem w zachodniej części kraju – tak pułkownik Ryszard Kukliński wspominał powody podjęcia współpracy z Amerykanami. Wydana w 2014 roku książka Sławomira Cenckiewicza Atomowy szpieg jest próbą przybliżenia tej niezwykłej postaci na tle dramatycznych okoliczności zimnej wojny. (continue reading…)

wikipedia.com

Wobec zagrożenia Polski agresją bolszewicką jako Generalny Inspektor odgrywa Haller bardzo ważną rolę w organizacji Armii Ochotniczej, a następnie jako dowódca Frontu Północnego odpowiada za linię od Torunia przez przedpola Warszawy aż do Dęblina, co oznacza, że jest współautorem sukcesu obrony Warszawy i walk 5. Armii generała Sikorskiego operującej nad Wkrą. Spotkała go jednak krytyka jako jednego z odpowiedzialnych za niedostateczne rozbicie sił bolszewickich na Północnym Mazowszu. W roku 1922 zostaje z ramienia środowisk narodowych posłem. Jego przemówienie do protestującego tłumu, niezadowolonego z wyboru Gabriela Narutowicza, stanie się powodem oskarżeń o moralną współodpowiedzialność za śmierć pierwszego Prezydenta Rzeczpospolitej. W okresie II Rzeczpospolitej rola Hallera maleje. (continue reading…)

arcana.pl

Wyrazy najgłębszego współczucia po zgonie Józefa Hallera, błękitnego sługi Maryi i zasłużonego syna Narodu, przesyłam całej rodzinie i Polonii londyńskiej, pełen ufności, że po udrękach trudnego a tak pięknego życia Łaskawa i Litościwa Dziewica Maryja okaże obrońcy swemu błogosławiony owoc Jezusa. Tymi słowami w roku 1960, prymas Stefan Wyszyński żegnał generała, zasłużonego działacza społecznego i politycznego, prawego i głęboko wierzącego patriotę, jednego z najdzielniejszych dowódców w najnowszej historii Polski.

Jesienią ubiegłego roku Senat Rzeczpospolitej Polskiej podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2017 rokiem generała Józefa Hallera (1873-1960). To znakomita okazja by przywrócić polskiej zbiorowej pamięci tę ważną postać, choć zapomnianą i pozostającą w cieniu legendy Józefa Piłsudskiego. (continue reading…)

ipn.gov.pl

Z początkiem lutego 2017 roku Instytut Pamięci Narodowej wydał pierwszy numer miesięcznika Biuletyn IPN. Pismo, zgodnie z deklaracjami Prezesa IPN Jarosława Szarka, jest adresowane do dojrzałego czytelnika, zainteresowanego najnowszą historią Polski. Popularnonaukowy charakter daje jednak nadzieję na szeroki odbiór pisma, poza kręgami osób zawodowo zajmujących się tą tematyką.

Biuletyn IPN nie jest jednak inicjatywą całkowicie nową. Kierownictwo pisma deklaruje nawiązanie do tradycji Biuletynu Instytutu Pamięci Narodowej wydawanego w latach 2001-2011. Śmierć prezesa IPN Janusza Kurtyki pod Smoleńskiem w kwietniu 2010 roku spowodowała zmiany w Instytucie, którego nowe kierownictwo prowadziło politykę bardzo ostrożną, wycofaną, dryfując w kierunku rządzącej ówcześnie Platformy. Powstały, w miejsce zlikwidowanego w grudniu 2011 roku Biuletynu, miesięcznik pamięć.pl odzwierciedlał zmianę polityki nowego kierownictwa IPN. Nowy miesięcznik, wydawany w bardzo atrakcyjnej formie, z artykułami pisanymi zazwyczaj przystępnym językiem, przyjął jednak linię pisania o najnowszej historii znaną z lat 90. Obok ciekawych artykułów o Żołnierzach Wyklętych, znajdowałem tam również artykuły piszące niejednoznacznie o pułkowniku Kuklińskim czy niejako aprobujące model transformacji ustrojowej z dużą rolą byłych oficerów SB w nowym systemie. Ta „okrągłostołowa” linia pisma mocno mnie irytowała i uważałem ją za krok wstecz w stosunku do badań naukowych ostatnich kilkunastu lat. Już krótko po objęciu prezesury IPN przez Jarosława Szarka, zdecydowano o zamknięciu pisma, co wywołało nieco emocji i dyskusji w środowisku.  (continue reading…)

wydawnictwomiles.pl

Zainteresowanie Żołnierzami Niezłomnymi nie maleje, czego dowodem są kolejne, coraz bardziej ambitne inicjatywy. Z końcem 2016 roku pojawił się piąty już numer kwartalnika Wyklęci, czasopisma, które zgodnie z deklaracją redakcji, w całości jest poświęcone dziejom Żołnierzy Wyklętych.

To nie jest jeszcze jeden naukowy, niszowy periodyk wydawany dla zamkniętego środowiska naukowców. Kwartalnik Wyklęci, istniejący na polskim rynku od 2015 roku, odzwierciedla fenomen popularności podziemia antykomunistycznego w jego oddolnym, społecznym charakterze. Redaktorem naczelnym pisma jest Kajetan Rajski, student prawa z Krakowa, ze znacznym już dorobkiem pisarskim, znany z aktywności dziennikarskiej oraz dużej liczby spotkań z czytelnikami w Polsce i za granicą. To on jest autorem dwutomowego cyklu Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych. (continue reading…)

Zapewne nasi Czytelnicy zauważyli ze blog prawymsierpowym.pl jest od lat zaprzyjaźniony z pismem historycznym „Reduta” z Ciechanowa. Od lat obie inicjatywy idą ręka w rękę, pragnąc, jak tylko na to pozwalają siły i umiejętności, dokładać swoją cegiełkę do procesu odbudowy i umacniania polskości. Właśnie ukazał się kolejny (14-15) numer „Reduty”, w którym redakcja pisze:

Tak, to prawda. Ten numer Reduty – datowany na grudzień 2016 – otrzymują Państwo w styczniu, już 2017 roku. Wydanie trochę spóźnione, ale w starej, sprawdzonej formule. Mamy nadzieję, że nasi Czytelnicy wybaczą nam to przekroczenie terminu. Znamy się przecież od tylu lat… (continue reading…)

fronda.pl

Jest to opowieść o przywódcy, który dał nadzieję – Polsce na podmiotowość w Europie a Polakom na odnalezienie w ich codziennym życiu ducha wspólnoty i łączności z najlepszymi tradycjami narodowymi. Tak piszą w książce Prezydent Lech Kaczyński 2005-2010 jej autorzy – Sławomir Cenckiewicz i Adam Chmielecki.

Od momentu wydania w 2013 roku znakomitego dzieła Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949-2005, autorstwa Sławomira Cenckiewicza, Anny K. Piekarskiej, Janusza Kowalskiego i Adama Chmieleckiego, oczekiwaliśmy na ciąg dalszy opowieści o Lechu Kaczyńskim. Pierwsza część biografii przyszłego prezydenta Rzeczpospolitej, bardzo obszerna i szczegółowa, przedstawiała kolejne etapy kariery politycznej Lecha Kaczyńskiego, od czasów działalności opozycyjnej w Wolnych Związkach Zawodowych i „Solidarności” aż po czołowe funkcje państwowe pełnione po roku 1989. (continue reading…)

kulturatka.pl

Polski książę władający terenami dzisiejszego Berlina, Kijów w granicach Rzeczpospolitej, Moskwa w naszych rękach, porty polskie nad Morzem Czarnym, włości polskie we Włoszech i… na Karaibach. To nie zbiór opowiadań fantastycznych. To zebrany w jednej książce katalog najdalszych polskich wpływów w historii.  

Jeżeli szukamy lektury lekkiej, łatwiej i przyjemnej a przy okazji pożytecznej to książka Michaela Morys-Twardowskiego Polskie Imperium jest rozwiązaniem idealnym. Napisana przystępnym językiem, z dużą dozą ciekawostek, może wprawić polskiego czytelnika w dobry nastrój. Jakże miło bowiem poczytać o tym jak wielka i potężna była Polska i jak daleko sięgały nasze wpływy. (continue reading…)

Jakże często zdarza się, że rzeczy wartościowe przechodzą niezauważone, niedocenione i pozostają gdzieś na marginesie głównego nurtu życia. W bliskiej mi sferze zainteresowań historycznych i literackich przez lata obserwowałem prawdziwe skarby pisarstwa znane nielicznym. Myślę, że jednym z takich wartościowych zjawisk, które przechodzą nam koło nosa jest miesięcznik Nowe Państwo, wydawane przez środowisko skupione wokół tygodnika Gazeta Polska. (continue reading…)

W poprzednich artykułach przedstawiłem w pewnej logicznej ciągłości trzy ważne dzieła: Melchiora Wańkowicza (Na tropach Smętka), Józefa Kisielewskiego (Ziemia gromadzi prochy) i Stanisława Wasylewskiego (Na Śląsku Opolskim). Książki te łączy bardzo wiele, choć pisarsko są bardzo różne, a lektura tej swoistej trylogii ukazuje bardzo ważny obraz współczesnych stosunków oraz, co równie ważne, przedstawia dziejową wizję ważnego fragmentu losów Polski. Wszystkie te książki powstały w końcu lat 30. ubiegłego wieku, z wyraźnej inspiracji polskich instytucji badających stosunki z naszym zachodnim sąsiadem. Wszystkie one obrazują losy polskiej ludności pod panowaniem III Rzeszy w regionach położnych przy ówczesnej granicy z Polską i wszystkie przedstawiają polską przeszłość tych utraconych kiedyś na rzecz Niemiec ziem. (continue reading…)

Drugie z kolei dzieło, które chciałem przedstawić – Na Śląsku Opolskim Stanisława Wasylewskiego – to książka, którą można zarówno czytać jak i tylko oglądać. Dlaczego? O tym trochę później. Teraz kilka słów o autorze tego ważnego dzieła. Urodzony w 1885 roku w galicyjskim Stryju, ukończył polonistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, po czym rozpoczął pracę w bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Szybko jednak wciągnęła go praca dziennikarska i redakcyjna. W czasie I wojny światowej służył krótko w Legionach, po czym wyruszył jako reporter do Włoch i na front pod Verdun. W okresie międzywojennym szybko staje się poczytnym pisarzem i dziennikarzem. Publikuje w lwowskim Słowie Polskim, Krytyce i Wiadomościach Literackich. (continue reading…)