wikipedia.com
„Dziś w nocy wyrwaliśmy opryszkom carskim z Pawiaka, wszystkich tych więźniów, którym groziła kara śmierci. Było ich dziesięciu – wszyscy są wolni. Warszawa, d. 24 kwietnia 1906 r.
Postać Jana Tomasza Jura-Gorzechowskiego, urodzonego 21 grudnia 1874 roku w Siedlcach we współczesnej Polsce pozostaje praktycznie nieznana. A to on dowodził jedną z najbardziej znanych, w ówczesnym czasie, akcji bojowych polskiej konspiracji.
W nocy z 23 na 24 kwietnia 1906 roku w Warszawie Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej uwolniła skazanych na śmierć 10 więźniów Pawiaka – najważniejszego, obok X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, carskiego więzienia politycznego.
Dowódcą akcji uwolnienia 10 więźniów z Pawiaka, występującym jako „rotmistrz baron von Budberg”, był późniejszy gen. bryg. Jan Gorzechowski „Jur”, współzałożyciel Związku Walki Czynnej, członek Komendy Naczelnej POW. Od 11 listopada 1918 roku komendant Milicji Miejskiej w stolicy, następnie dyrektor Policji i dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Później dowódca Żandarmerii Polowej, następnie był Gorzechowski organizatorem Policji Państwowej, a później komendantem Straży Granicznej (jego imię nosi Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej w Przemyślu). Zatem walnie przyczynił się do rozwoju organów bezpieczeństwa Polski Niepodległej.
W czasie II wojny światowej pozostaje w strukturach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Na mocy porozumienia polsko-brytyjskiego szkoli służby porządkowe w Palestynie. Niewątpliwie, jako funkcjonariusz państwa sanacyjnego jest odsuwany na boczny tor. We wrześniu 1939 roku, przybrany syn Gorzechowskiego, Stanisław, podporucznik, został ciężko ranny w obronie Warszawy, umiera.
Natomiast najmłodszy brat generała – por. Henryk Gorzechowski (urodzony w 1892 roku), był oficerem armii carskiej, uwięziony na moskiewskiej Łubiance, powrócił do Polski. Bohatersko walczy w wojnie 1920 roku, zaś w 19 lat później, w trakcie Wojny Obronnej 1939 roku znów wpada w ręce sowieckie. Zostaje zamordowany w Katyniu.
Wizerunek Matki Boskiej Kozielskiej zostaje wyrzeźbiony przez Henryka Gorzechowskiego w Kozielsku 28 lutego 1940 roku z okazji 19 urodzin więzionego razem z nim syna Henryka Mikołaja! Także żołnierza Wojny Obronnej 1939 roku. Henryk Mikołaj dzięki Opatrzności Bożej przeżywa męki na nieludzkiej ziemi, wydostaje się z ZSRS na mocy paktu Stalin-Sikorski (znanego szerzej jako Sikorski-Majski), walczy pod wojenną brytyjską banderą, następnie na jego drodze jest I Korpus Polski i słynna I Dywizja Pancerna generała Maczka.
Wraz z nim podąża wizerunek Matki Boskiej Kozielskiej, który nawiązuje do obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Obecnie, w wyniku decyzji rodziny (Henryk Mikołaj Gorzechowski zmarł w roku 1989), wizerunek znajduje się w Kaplicy Katyńskiej Katedry Polowej Wojska Polskiego w Warszawie.
Loading ...