Prawym Sierpowym

youtube.com

Ktoś inny zmienia świat za ciebie,

nadstawia głowę, podnosi krzyk

– ten znakomity fragment tekstu pochodzący z piosenki zespołu Lombard pt. Przeżyj to sam – jest dla ideowca hymnem. Każdy ideowiec zmienia za kogoś świat, nadstawia za kogoś głowę, a gdy trzeba podnosi krzyk.

Jako zwierzę polityczne na warsztat wezmę teksty o podtekście politycznym. O miłości, rozstaniach, rozterkach nie będzie ani słowa. To nie moja działka.

Kiedyś artyści byli artystami. Kiedyś mieli oni coś do przekazania. Oprócz wokalu mieli znakomite teksty, które znają nawet nastolatkowie, którzy przecież mogliby zamknąć się w skorupie współczesnego repertuaru. Wielu z nich tego nie robi, bo człowiek (nawet młody) potrzebuje czegoś więcej. Potrzebuje głębokich przeżyć związanych z muzyką, literaturą, obrazem. Nie zadowala go chałtura, tandeta. Może na krótką metę, ale na pewno nie na dłużej.

Nie chcę Państwa bombardować współczesnymi tekstami muzycznymi, ale powspominajmy te najlepsze, które są i będą w naszej pamięci na lata. Dla mnie osobiście tekst Lombardu jest wbijający w fotel. Jak już napisałem, jest to chyba hymn wszystkich tych, którzy chcą zmienić ten podły świat.

A ty z daleka, bo tak lepiej

i w razie czego nie tracisz nic

Znakomity. Brakuje słów, żeby opisać ten tekst, a że melodii też nic nie brakuje, to według mnie mamy do czynienia z istną perełką. Tych perełek nie brakuje w muzyce lat 80 i 90. Czy ich tekst nie jest aktualny?

Wzruszają piosenki Przemysława Gintrowskiego. Niektóre bardzo. Moją ulubioną jest Karol Levittoux. Tekst Jerzego Czecha, w mistrzowskim wykonaniu Gintrowskiego.

Milczysz pani Levittoux, nie unikniesz kar

młodzież wiodłeś ty ku złu, smuci się nasz car

Tekst traktuje o polskim działaczu niepodległościowym, który mając 21 lat został aresztowany przez carskie władze, które oskarżyły go o przygotowywanie zbrojnego spisku. Torturami chcieli go zmusić do wydania swoich towarzyszy. Ten jednak tego nie uczynił, a gdy wiedział, że tortury mogą przynieść skutek, popełnił samobójstwo, poprzez samospalenie.

Zwinięty w szmatę leży sztandar ciała
Szarpie go w strzępy ptaszysko dwugłowe
Krwią pokreślona pleców karta biała
Na niej napis „nie powiem, nie powiem…”

Skąpo tu światła Moskale mi dali
Ale wystarczy, żeby spłonął człowiek

Niektóre teksty są wzruszające. Ale w tym jest tak ogromna siła, że człowiek sobie myśli, że jest malutki jak mrówka. Tekst znakomity, ale jaka postawa tego człowieka?

Kto jeszcze wzrusza? Z pewnością teksty Jana Pietrzaka. Żeby Polska była Polską w latach 80. była uznawana za wyraz walki z komunistyczną władzą. Proste słowa, ale jakże głębokie. I aktualne. A inny tekst Pietrzaka, Taki kraj, czyż nie wzrusza? Jak nie wzrusza, kiedy wzrusza.

Jest takie miejsce u zbiegu dróg,
Gdzie się spotyka z zachodem wschód…
Nasz pępek świata,
Nasz biedny raj…
Jest takie miejsce,
Taki kraj.

Ktoś powie, że skoro tekst dotyczy piosenek politycznych to w tym zestawieniu nie powinno zabraknąć Pawła Kukiza. Polityka i muzyka – przecież on idealnie wpisuje się w opisywany schemat. Na tej samej zasadzie mógłbym napisać o Budce Suflera i jego wokaliście, który swego czasu był senatorem PiS. Wybrałem teksty, które mnie poruszają do głębi, a teksty Kukiza nie poruszają, choć nie twierdzę jednocześnie, że są słabe. Na tle innych piosenek, są co najmniej dobre, ale nie wzruszają.

Czesław Niemen to do dziś największy z największych. Napisać, że miał fenomenalny głos, to jak nic nie napisać. Wiedzą coś o tym kibice Legii, którzy przed każdym meczem próbują śpiewać jego genialną piosenkę Sen o Warszawie. Słowo próbują jest tu jak najbardziej na miejscu, bo próbować a zaśpiewać to dwie zupełnie różne sprawy. A teksty może i proste, ale jakże przejmujące. Przejmujące w swojej prostocie.

Lecz ludzi dobrej woli jest więcej
i mocno wierzę w to,
że ten świat
nie zginie nigdy dzięki nim.
Nie! Nie! Nie!

Pewne rzeczy trzeba wykrzyczeć. Dopiero wtedy będą usłyszane. Szept ma ogromną moc i trafia do ludzi dobrych, ale do niektórych trzeba się drzeć wniebogłosy.

Temat oczywiście nie jest wyczerpany. Przedstawiłem zaledwie kilka utworów, które nie tyle zmieniły moje życie, ale które dają do myślenia, wzruszają…

A Was, drodzy Czytelnicy, jakie piosenki wzruszają? Podzielcie się swoimi spostrzeżeniami. Zapraszam do dyskusji.

Po prawej stronie znajdą Państwo piosenki wymienionych wyżej wykonawców.